Wat jij kunt leren van polsstokhoogspringers, als je alles perfect wilt kunnen doen

Ben jij een van die mensen die de lat altijd lekker hoog heeft liggen? Niet bang om eisen te stellen aan jezelf. Daar is niks mis mee toch?

Maar wat gebeurt er met jou als je niet over die hoge lat heen komt? Veel van de mensen die ik leer kennen tijdens mijn trainingen of in coachingssessies, geven zichzelf genadeloos op hun kop als ze eens niet over die hoge lat heenkomen.
Met gedachten als: ‘Wat ben ik toch een sukkel, ik had harder moeten werken, beter mijn best moeten doen. Het wordt ook nooit wat me mij, zie je wel ik kan het ook niet’. En zo zijn er nog wel een aantal variaties te benoemen die dan de revue passeren. Allemaal gedachten waarmee je jezelf op je kop geeft. De gedachten waarmee je jezelf afstraft voor het feit dat je niet hebt gepresteerd op het niveau wat je wilde.
Herken je ze? Weet je wat jouw variaties zijn?
Het resultaat van dit soort gedachten; je voelt je ellendig. Nog ellendiger dan je zou doen alleen op grond van het falen. Je doet er, door wat je over jezelf zegt en denkt, nog een paar scheppen bovenop.

De lat niet lager, maar anders omgaan met 'missers'

Jaren geleden had ik een gesprek met een vriend over mijn neiging de lat hoog te leggen en mijn ellendige gevoel als ik er eens 'niet overheen kwam'.
Hij liet me toen zien, dat het feit dat ik de lat hoog legde, niet het probleem is. Het is immers fijn om terug te kijken, als het gelukt is om een flinke prestatie te leveren. Het motiveert en stimuleert. De lat lager leggen is dus ook geen optie.
Het probleem ontstaat pas op het moment dat we onszelf afstraffen als we eens niet over die hoge lat heenkomen. Als we een keer falen en onszelf vervolgens haast 'genadeloos de grond in trappen', met al onze vernietigende gedachten.
Gedachten die ons niet helpen, die ons alleen nog akeliger laten voelen.
Die vriend vertelde vervolgens: 'het gaat erom dat jij ook met jezelf kunt leven als je niet over de lat komt. Hij vroeg me: ‘Kun je jezelf accepteren als iemand die vaak over de hoge lat heen komt en soms niet? Dat het feit dat je er niet overheen komt, zijn oorzaak heeft in de hoogte van de lat? Dat het een logisch gevolg is, als je de lat hoog legt, dat je er vaak wel, maar soms niet over heen komt?’
En hier gaat de metafoor met de polsstokhoogspringer om de hoek.

De metafoor van de polsstokhoogspringer

Wat als een polsstokhoogspringer tijdens een olympisch wedstrijd niet over de lat komt en zichzelf met dezelfde soort negatieve gedachten gaat bestoken, als ik en wellicht jij ook wel eens doet? Denk je dat hij dan nog over de lat komt bij zijn volgende poging?
Ik denk het niet. Voor mij heeft zo’n atleet het falen tot in grote perfectie onderdeel gemaakt van het hele proces. Hij heeft leren omgaan met het feit dat hij soms geen perfecte dag heeft, geen perfecte eerste sprong. Dat hij niet elke dag een olympisch record kan springen.
Hij accepteert dat hij soms niet over de lat heen komt omdat die lat hoog ligt en hij heeft geleerd zichzelf de kans te geven om het nogmaals te proberen.
Als je kijkt naar een atleet in actie, zie je de teleurstelling na een mislukte sprong. Het is dus niet zo dat hij niet baalt als het niet lukt. Maar wat hij vervolgens met zichzelf doet, is zichzelf motiveren het opnieuw te proberen. Hij trekt niet de kast met alle negatieve gedachten open, maar spreekt zichzelf bemoedigend en motiverend toe.
Hij kan naar zichzelf kijken als iemand die soms niet over de lat komt, omdat hij hem steeds hoog heeft liggen.
De oplossing van het probleem van de akelige gevoelens na een falen, ligt niet in het lager leggen van de lat. Dat motiveert niet. Het antwoord ligt in het leren kijken naar je eigen missers, met mildheid.
Met mildheid, vriendelijkheid en compassie naar jezelf kijken, ook als je niet over die hoge lat heen komt is nog een hele kunst waarschijnlijk. Mij kost het in ieder geval best wel eens de nodige moeite. En ik wilde natuurlijk de lat ook hoog leggen met 'het mild zijn'.

Lukt het niet met mildheid naar jezelf te kijken en geef je jezelf er weer eens van langs met allerlei kritiek? Als je het opmerkt, is dat de eerste stap. En ook dit kun je weer met zachtheid en compassie aanschouwen. Met zachtheid kijken naar je poging om mild te zijn, die nog niet succesvol was.
Ik wens je veel mildheid en compassie.